Շունն ու կատուն

ՇՈՒՆՆ ՈՒ ԿԱՏՈՒՆ

Հովհաննես Թումանյան

I

Ժամանակով Կատուն ճոն էր, Շունն էլ գլխին գդակ չուներ, Միայն, գիտեմ ոչ` որդիանց որդի, Ճանկել էր մի գառան մորթի:

Եկավ մի օր, ձմեռվան մտին, Կատվի կուշտը տարավ մորթին:

— Բարի’ աջողում, ուստա Փիսո, Գլուխս մրսեց, ի սեր աստծո, Ա՛ռ էս մորթին ու ինձ համար

Մի գդակ կարի գլխիս հարմար: Վարձիդ համար միամիտ մնա՛, Համա-համա շատ չուշանա:

— Աչքիս վրա, քեռի Քուչի, Մի գդակ ա, հո մի քուրք չի․

Քու թանկագին խաթեր համար Ուրբաթ օրը համեցեք տար: Փողի մասին ավելորդ ա, Մեր մեջ խոսելն էլ ամոթ ա, Ի՜նչ մեծ բան

Միա՜յն, միա՜յն մի գդակի վարձ:

Ուրբաթ օրը քեռի Քուչին` Ուստից առաջ` բաց-բաց կուճին Թափ-թափ տալով` ծանր ու մեծ, Ուստա Կատվի շեմքում կանգնեց.

— Ուստեն ո՞ւր ա… փափախս ո՞ւր ա… — Մի քիչ կացի, հրես կերևա:

II

Ուստեն եկավ քուրքը հագին, Շանը տեսավ, բեղի տակին Իրեն-իրեն քիչ փընթփընթաց,

Ու մուշտարու վրա թնդաց. — Ցուրտը տարա՞վ… վա՜հ, տընա՛շեն, Չես թող անում մի շունչ քաշեն. Հեշտ բան հո չի՞, հլա նոր եմ Ցրցամ տվել, թե որ կարեմ:

— Դե հե՛ր օրհնած, էտե՛նց ասա, Էդ բարկանալդ էլ ընչի՞ս ա: Փող եմ տվել, վախտին կարի, Թե չէ` ասա, էգուց արի: Համ ասում ես, համ չես կարում,

Համ խոսում ես, վրես գոռում, Հա՛մ, հա՛մ, հա՛մ, հա՛մ, Քանի, ախպեր, գնամ ու գամ… Ասավ Քուչին ու նեղացած Վերադարձավ գլուխը բաց:

III

Մին էլ եկավ, դարձյալ չկար. Էս անգամը դիպան իրար. Էլ անպատիվ, անկարգ խոսքեր, Էլ հին ու նո՜ր, էլ հերն ու մե՜ր, Էլ գող Փիսո՜, էլ քաչալ Շո՜ւն…

Միա՜յն, միա՜յն մի գդակի վարձ:

Ուրբաթ օրը քեռի Քուչին` Ուստից առաջ` բաց-բաց կուճին Թափ-թափ տալով` ծանր ու մեծ, Ուստա Կատվի շեմքում կանգնեց.

— Ուստեն ո՞ւր ա… փափախս ո՞ւր ա… — Մի քիչ կացի, հրես կերևա:

II

Ուստեն եկավ քուրքը հագին, Շանը տեսավ, բեղի տակին Իրեն-իրեն քիչ փընթփընթաց,

Ու մուշտարու վրա թնդաց. — Ցուրտը տարա՞վ… վա՜հ, տընա՛շեն, Չես թող անում մի շունչ քաշեն. Հեշտ բան հո չի՞, հլա նոր եմ Ցրցամ տվել, թե որ կարեմ:

— Դե հե՛ր օրհնած, էտե՛նց ասա, Էդ բարկանալդ էլ ընչի՞ս ա: Փող եմ տվել, վախտին կարի, Թե չէ` ասա, էգուց արի: Համ ասում ես, համ չես կարում,

Համ խոսում ես, վրես գոռում, Հա՛մ, հա՛մ, հա՛մ, հա՛մ, Քանի, ախպեր, գնամ ու գամ… Ասավ Քուչին ու նեղացած Վերադարձավ գլուխը բաց:

III

Մին էլ եկավ, դարձյալ չկար. Էս անգամը դիպան իրար. Էլ անպատիվ, անկարգ խոսքեր, Էլ հին ու նո՜ր, էլ հերն ու մե՜ր, Էլ գող Փիսո՜, էլ քաչալ Շո՜ւն…